Um miðja nítjándu öld urðu miklar framfarir í siglingatækni. Skipsskrúfan kom til sögunnar undir lok 4. áratugar aldarinnar og með henni varð vélskipum unnt að sigla um heimsins höf allt árið um kring. Íslendingar tóku að nýta vélbáta sem samgöngutæki í upphafi 10. áratugar aldarinnar, en þá gengu nokkrir gufubátar frá Reykjavík til helstu byggðarlaga við Faxaflóa og á Suðurnesjum auk þess sem tilraunir voru gerðar með vöruflutininga með gufubátum austur á Eyrarbakka og til Víkur í Mýrdal svo dæmi séu tekin. Erfið hafnarskilyrði og frumstæðar samgöngur á landi urðu þó til þess að þessir gufubátar nýttust ekki sem skyldi. Hafnleysið háði Mýrdælingu mjög en Vík varð löggiltur verslunarstaður árið 1887. Þar var bæði útræði og verslun en fyrir kom að skip sem áttu að fara til Víkur með vörur, fluttu þær til affermingar í Vestmannaeyjum vegna veðurs. Það var síðan undir hælinn lagt hvort þær komust á leiðarenda.

​

Um aldamótin 1900 var af og til farið að impra á nauðsyn þess að bæta þyrfti samgöngur á sjó við byggðarlög í Vestur Skaftafellssýslu. Það var þó ekki fyrr en 1916 að menn sammæltust um að Skaftfellingar þyrftu að eignast eigin vélbát sem annaðist flutninga á vörum eftir því sem Skaftfellingum hentaði sjálfum. Í kjölfarið fór af stað fjársöfnun sem gekk afar vel. „Hlutafjelagið Skaftfellingur“ var stofnað 7. febrúar 1917 í þeim tilgangi að bæta samöngur á sjó við Vestur Skaftafellssýslu og Öræfi.

 

Forstjóri Eimskipafélagsins hafði haft milligöngu um að útvega í Danmörku vélbát til vöruflutninga á Breiðafirði er kom til landsins 1916. Skömmu síðar var hafin smíði á öðrum bát á sama stað sem hið nýstofnaða hlutafélag festi kaup á. Í mars 1918 var skipinu hleypt af stokkunum og hlaut það nafnið Skaftfellingur. Það var 60 smálestir að stærð og búinn 48 hestafla Alfa-vél. Á þeim tíma var Skaftfellingur fallegt skip, skínandi hvítt og setti bugspjótið skemmtilegan svip á skipið. Skaftfellingur virðist hins vegar hafa verið sviptur því skömmu eftir að hann kom til landsins því að á ljósmynd sem tekin var í Reykjavík 1920 eða 1921 virðist bugspjótið horfið. Stefnið var nokkuð íbjúgt enda var Skaftfellingur sérstaklega hannaður til siglinga í ís, en á þessum árum voru víkur og vogar full af íshroða á vetrum.

Skaftfellingur VE 33 þjónaði Skaftfellingum og Vestmannaeyingum um fjögurra áratuga skeið. Fátítt mun, ef ekki einsdæmi að nokkurt skip á síðustu öld hafi jafnlengi gegnt hlutverki farþega- og flutningaskips sem Skaftfellingur, en hann hélt uppi samgöngum frá Reykjavík um Vestmannaeyjar austur í Skaftafellssýslur á árunum 1918-1939 og eftir það milli Vestmanaeyja og Reykjavíkur fram til ársins 1959. Auk þess var Skaftfellingur í fisk- og vöruflutningum milli Vestmannayja og Fleetwood í Bretlandi öll stríðsárin og háði þá marga hildi við Ægi konung. Mesta frægðarverk áhafnar skipsins var björgun þýskra kafbátsmanna í ágúst 1942. Þá komst Skaftfellingur einnig undan þýskum kafbáti sem talinn var hafa skotið að skipinu nokkrum vikum eftir björgun áhafnar kafbátsins.

 

Staðan í dag
Skaftfellingur er varðveittur á Sjóminjasafninu Hafnleysu, að Víkurbraut 17, Vík í Mýrdal. Safnið er rekið af Kötlusetri og er að jafnaði opið allan ársins hring.